Een organisatie is een verzameling van functies en afspraken die worden uitgevoerd door een groep mensen. Die mensen vormen daarmee het belangrijkste kapitaal van een organisatie. Samen bepalen ze de bedrijfscultuur. Die bedrijfscultuur is van wezenlijk belang voor het werkplezier van de medewerkers en het succes van het bedrijf. Maar het is ook een abstract begrip. Het laat zich niet zomaar vatten in een paar woorden of schematisch weergeven in een organogram. Laat staan dat je die cultuur wilt veranderen. Dat lukt je niet zomaar. En al helemaal niet top-down.
De bedrijfscultuur wordt maar voor een klein deel bepaald door zichtbare afspraken en dynamieken. Het grootste deel wordt bepaald door wat er ‘onder water’ afspeelt. Je kan de bedrijfscultuur daarom het best vergelijken met een ijsberg. Het topje van de ijsberg is ons gedrag en onze communicatie. Dat is zichtbaar, maar slechts 10% van alles wat er meespeelt bij het nemen van beslissingen. Dat topje wordt aangestuurd door een veel groter deel van de ijsberg onder water. In dat gedeelte zitten onze drijfveren, dat wat we vinden en willen, onze waarden en normen. Maar ook onze angsten en onzekerheden. Die zie je niet, maar ze zijn er wel. Ze vormen de emotionele onderstroom.
Snap wat er onder water gebeurt
Alle medewerkers – met ieder weer z’n eigen ‘onderstroom’ – moeten op het puntje van de ijsberg met elkaar communiceren en elkaar begrijpen. Dat gaat lang niet altijd goed. Als zaken bovenaan de ijsberg niet overeenkomen met wat er zich onder het wateroppervlak afspeelt, ontstaat er onvrede en angst.
Als we onszelf en anderen willen begrijpen en samen willen werken, dan is het noodzakelijk om te snappen wat er onder water gebeurt, zowel bij onszelf als bij anderen. Te vaak ligt de focus bij organisatie- of teamtransformaties echter op zaken die zichtbaar zijn, die zich boven de waterlijn afspelen. Maar om het gedrag van medewerkers te veranderen, samenwerking te stimuleren, angsten weg te nemen en innovatie en creativiteit aan te wakkeren, moet je je vooral richten op de componenten onder de waterlijn. Wanneer deze niet worden meegenomen in de transformatie, zal de verandering niet effectief zijn.
Het krijgen van zelfkennis en zelfinzicht zijn essentiële eerste stappen om jezelf te kunnen managen. De volgende stap, samenwerken met en leidinggeven aan anderen, gaat een stuk makkelijker als je geleerd hebt hoe je onder water kunt kijken. Zet daarom eens wat vaker je duikbril op als je wilt weten wat er echt speelt in jouw organisatie en deze succesvol wilt veranderen.
Aan de slag?
Deze kennis moet je zelf verwerven, maar je hoeft het niet alleen te doen. Wij kunnen je helpen bij het kijken onder water. Naar jezelf en je organisatie. Om tot de kern van een organisatie, team of persoon te komen, gebruiken wij de D.A.T.O.-methode. Meer weten? Neem gerust contact met ons op!